Teamcoaching: van zorgelijke situatie naar flow!
Bij het coachen van teams staan teamkwaliteiten en teamontwikkeling centraal. In een goed functionerend team voelen teamleden zich gezamenlijk verantwoordelijk voor het halen van teamdoelstellingen, de kwaliteit van de onderlinge interactie en voor de team-ontwikkel doelstellingen. Echter, veel teams bereiken dit niet zelfstandig en hebben begeleiding nodig.
Waarom? Die redenen worden bij teamcoaching onderzocht, besproken en beïnvloed. In deze blog een voorbeeld van teamcoaching in de praktijk, én wat een teamcoach nu precies doet.
Door: Jeannet
Een zorgelijke situatie?
Ik coach veel teams in de zorg. Daar zie je dat het voor medewerkers niet vanzelfsprekend is om veel na te denken over teamdynamiek en samenwerking. Want gaat toch om de cliënt en de kwaliteit van zorg? Zorgteams zien vaak niet dat je door optimale samenwerking deze elementen juist verbetert. Zo begeleidde ik laatst een team waarvan het basisvertrouwen van teamleden in elkaar niet groot was. De onderlinge communicatie verliep ook niet naar wens. Hierdoor ontstonden veel conflicten tussen teamleden. Daardoor werd het vertrouwen tussen medewerkers steeds minder, en spraken de teamleden niet meer met elkaar. Een vicieuze cirkel, want zo werd ook de onderlinge binding en betrokkenheid minder, en meldden steeds meer medewerkers zich ziek.
Teamcoaching in beeld
Door het vele ziekteverzuim steeg het water naar de lippen van degene die nog wel werkten. Maar door de hoge werkdruk konden zij geen verantwoordelijkheid meer nemen voor de taken waarvoor zij stonden. En de leidinggevende? Die moest meerdere teams aansturen en had weinig tijd om het tij te keren. Op dat moment werd ik ingeschakeld om het team te coachen.
- Stap 1: vertrouwen
Het is belangrijk om in zo’n eerste fase aan vertrouwen te werken. Oefeningen met paard zijn dan enorm waardevol. Hoe mooi is het om het paard, waar veel mensen ontzag voor hebben of zelfs angstig voor zijn, in te zetten op het thema ‘vertrouwen’. En daardoor weer hulp te vragen van je eigen teamleden. Zodat je merkt dat je op je teamleden kunt vertrouwen. Het paard symboliseert de onderlinge miscommunicatie en datgene waar het team bang voor is geworden. Samen met het paard komt het team in beweging en worden ‘neuzen de goede kant op gezet’. De eerste stap is hiermee letterlijk gezet!
- Stap 2: duidelijke afspraken
Nu wordt het belangrijk om te kijken naar het maken van duidelijke afspraken; hoe duidelijk ben jij? Ook hiervoor zetten we het paard in. Teamleden doen oefeningen op het gebied van duidelijkheid en het maken van afspraken voor het paard. Indien de afspraak onduidelijk is, gaat het paard niets doen. Sterker nog: die loopt weg! Is de afspraak duidelijk? Dan doet het paard mee. Hiermee wordt het voor teamleden direct zichtbaar wat zij aan het doen zijn.
- Stap 3: elkaar aanspreken en verantwoordelijkheid nemen
Dan komt de stap van het kunnen aanspreken en verantwoordelijkheid nemen voor iets wat gedaan moet worden. Voor mensen uit de zorg blijft dit een moeilijk punt. Want we willen zo graag aardig gevonden worden. En zorg verlenen aan mensen betekent dat je met je hart werkt. Als je dan wordt aangesproken op je gedrag, kan dat persoonlijk aanvoelen. En dat doet pijn. Daar wil je juist van weg blijven! Ook in deze fase is het werken met het paard ontzettend krachtig. Want als wij het paard datgene willen laten doen wat het team wil ,dan moet je met elkaar samenwerken en afspraken maken. En als iemand niet doet wat de afspraak was, spreek je hem of haar daar op aan. Hoe duidelijker en concreter het team wordt en communiceert, hoe beter het gaat in de paardenbak.
De teamcoach: neutraal, veilig en luisteren
Hoe zorg je er nu voor dat jij als teamcoach een team weer terug in flow brengt? Als teamcoach heb je verschillende competenties nodig om snel een team te overzien, een team ter plekke de juiste feedback te geven, om kunnen gaan met weerstand en groepsdynamiek en het observeren van het paard. Zodat je vanuit een fundament gerichte interventies kunt inzetten.
Er zijn drie aspecten belangrijk voor een teamcoach;
1. Een teamcoach is neutraal. Hij of zij zal geen kant in conflicten kiezen, maar onbevooroordeeld het gesprek begeleiden.
2. Een teamcoach creëert veiligheid en structuur zodat mensen uit eigen beweging met elkaar in gesprek gaan.
3. Een teamcoach kan goed luisteren en heeft het lef zich uit te spreken als het spannend is.
Teamontwikkeling: hoe?
Bij teamcoaching met het paard als co-coach maken we bij HorSense gebruik van verschillende methoden om teams te ontwikkelen. We gebruiken het paard als teamlid én als spiegel: om te laten zien hoe het team zich opstelt en hoe de teamleden zich gedragen in teamverband, oftewel een kudde. Het paard reageert op de onderstroom van het team; datgene wat er wel is, maar niet gezegd wordt.
Het team wordt zich bewust van wat er werkelijk speelt en daardoor ontstaat juist beweging. Flow! Alsof de knik uit de tuinslang wordt gehaald en het water weer kan stromen.
Wat kun jij als teamcoach ontwikkelen?
HorSense biedt in haar driedaagse verdiepingscursus Teamcoaching alle handvatten om een goede teamcoach te worden. Ook leer je in de training hoe je een intakegesprek voert, en wat je als teamcoach vooraf moet weten om een goede coaching te kunnen geven. De eerstvolgende cursus begint op 18 april! Meld je hier aan.
